
The Union Minister for Finance and Corporate Affairs, Smt. Nirmala Sitharaman holding a press conference on Cabinet Decisions, in New Delhi on November 12, 2020.
1 फेब्रुवारी 2025 रोजी केंद्रीय अर्थमंत्री निर्मला सीतारामन यांनी 2025 चा केंद्रीय अर्थसंकल्प संसदेत सादर केला. या अर्थसंकल्पात विविध राज्यांसाठी आणि देशासाठी महत्त्वपूर्ण योजनांची घोषणा करण्यात आली. विशेषत: महाराष्ट्र, ज्याची आर्थिक महत्वाकांक्षा मोठी आहे, त्यासाठी काही महत्त्वपूर्ण घोषणा करण्यात आल्या आहेत. या लेखात आपण 2025 च्या अर्थसंकल्पामध्ये महाराष्ट्रासाठी दिलेल्या प्रमुख घोषणांचा आढावा घेणार आहोत.
1. सडक आणि वाहतूक इन्फ्रास्ट्रक्चर
केंद्रीय सरकारने महाराष्ट्रातील सडके आणि वाहतूक व्यवस्था सुधारण्यासाठी मोठ्या प्रमाणावर निधी उपलब्ध करून दिला आहे. मुंबईतील मेट्रो विस्तार, रस्ते आणि महामार्ग सुधारणा यासाठी अतिरिक्त निधी दिला जाणार आहे. यामुळे राज्यात दळणवळण सुविधांमध्ये सुधारणा होईल.
2. कृषी आणि ग्रामीण विकास
कृषी क्षेत्रासाठी केंद्रीय सरकारने महाराष्ट्रासाठी नवीन योजनांची घोषणा केली आहे. शेतकऱ्यांसाठी पाणी, कृषी उपकरणे आणि बियाणे उपलब्ध करून देण्यासाठी प्रोत्साहन दिले जाईल. यामुळे शेतकऱ्यांच्या उत्पादनक्षमतेत सुधारणा होईल.
3. स्वच्छता आणि आरोग्य सेवा
राज्याच्या आरोग्य सेवेचा विकास करण्यासाठी मोठ्या प्रमाणात निधी दिला जात आहे. स्वच्छ भारत मिशन अंतर्गत स्वच्छता आणि सार्वजनिक आरोग्य सेवा सुधारण्यासाठी राज्याला अधिक मदत मिळेल.
4. शिक्षण क्षेत्रातील सुधारणा
शिक्षण क्षेत्रासाठी केंद्र सरकारने मोठ्या प्रमाणावर आर्थिक मदतीची घोषणा केली आहे. उच्च शिक्षण संस्थांचे आधुनिकीकरण, स्किल डेव्हलपमेंट प्रोग्रॅम्स आणि विद्यार्थ्यांसाठी अधिक चांगल्या संधी देण्यासाठी अतिरिक्त निधी जाहीर केला आहे.
5. शहरी विकास आणि स्मार्ट सिटी प्रकल्प
मुंबई आणि इतर मोठ्या शहरे स्मार्ट सिटी बनवण्यासाठी, शहरी इन्फ्रास्ट्रक्चर सुधारण्यासाठी केंद्र सरकारने निधी दिला आहे. यामुळे शहरी जीवनाच्या दर्जात सुधारणा होईल.
6. कौशल्य विकास आणि रोजगार निर्मिती
राज्यातील तरुणांसाठी कौशल्य विकास आणि रोजगार निर्मितीसाठी केंद्र सरकारने विविध योजनांचा प्रस्ताव ठेवला आहे. त्यामुळे बेरोजगारीच्या समस्येला वाचा मिळवण्यासाठी राज्यात रोजगाराची संधी वाढेल.
7. आधुनिक कृषी तंत्रज्ञान
कृषी क्षेत्रात नवीन तंत्रज्ञान, जसे की ड्रोन, स्मार्ट आर्टिफिशियल इंटेलिजन्स (AI) आणि नॅनो तंत्रज्ञान यांचा वापर करण्यासाठी सरकार निधी देईल. यामुळे शेतकऱ्यांना तंत्रज्ञानाच्या माध्यमातून अधिक उत्पादन मिळवता येईल.
8. पाणी व्यवस्थापन आणि जलसंधारण
राज्याच्या पाणी व्यवस्थापनास मदत करण्यासाठी केंद्र सरकार जलसंधारण आणि सिंचन प्रकल्पांसाठी निधी प्रदान करणार आहे. यामुळे राज्यातील पाणीटंचाई कमी होईल आणि शेतकऱ्यांना मदत मिळेल.
9. निसर्ग संवर्धन आणि पर्यावरणीय उपाय
केंद्रीय सरकार पर्यावरण संवर्धन आणि निसर्गाच्या रक्षणासाठी अतिरिक्त निधी देणार आहे. राज्यात पर्यावरणीय प्रकल्पांसाठी निधीचा वापर करण्यात येईल.
10. महिला सशक्तीकरण
महिलांसाठी विविध योजनांची घोषणा केली गेली आहे. महिला उद्योजकता आणि महिला सशक्तीकरणासाठी सरकारी सहाय्य दिले जाईल. यामुळे महिलांना सामाजिक, आर्थिक आणि व्यावसायिक क्षेत्रात अधिक संधी मिळतील.
2025 चा केंद्रीय अर्थसंकल्प महाराष्ट्रासाठी महत्त्वपूर्ण आहे. विविध क्षेत्रांमध्ये सुधारणा आणि निधीची तरतूद राज्याच्या विकासाला चालना देईल. रस्ते, कृषी, आरोग्य, शिक्षण, शहरी विकास आणि कौशल्य विकास यासारख्या क्षेत्रांमध्ये ही तरतूद महाराष्ट्राच्या सर्वांगीण प्रगतीत महत्त्वाची भूमिका बजावेल.