
guillain-barre-syndrome
गुइलेन-बॅरे सिंड्रोम (Guillain-Barré Syndrome – GBS) म्हणजे काय?
गुइलेन-बॅरे सिंड्रोम हा एक दुर्मीळ न्यूरोलॉजिकल आजार आहे ज्यामध्ये शरीराची प्रतिकारशक्ती (immune system) चुकीने मज्जातंतूंवर हल्ला करते. या आजारामुळे स्नायूंमध्ये कमजोरी येते, बधिरता जाणवते, आणि गंभीर प्रकरणांमध्ये श्वसनासाठीही अडथळे निर्माण होऊ शकतात.
पुण्यातील परिस्थिती
- सिंहगड रोड, धायरी आणि जवळच्या परिसरात GBS चे २२ संशयित रुग्ण आढळले आहेत.
- दीनानाथ मंगेशकर रुग्णालय आणि पूना रुग्णालयात काही रुग्णांवर उपचार सुरू आहेत.
- पुणे महापालिकेच्या आरोग्य विभागाने या प्रकरणांवर लक्ष ठेवण्यासाठी विशेष पथके स्थापन केली आहेत.
- ICMR आणि NIV (National Institute of Virology) कडे संशयित रुग्णांचे नमुने तपासणीसाठी पाठवले आहेत.
गुइलेन-बॅरे सिंड्रोमची लक्षणे
- हात-पायांमध्ये कमजोरी आणि बधिरता.
- चालताना संतुलन बिघडणे.
- स्नायूंमध्ये तीव्र वेदना.
- श्वास घेण्यास अडथळा (गंभीर प्रकरणांत).
- चेहऱ्याच्या स्नायूंवर परिणाम (बोलणे किंवा चघळणे कठीण होणे).
- रक्तदाब अस्थिर होणे आणि हृदयाची गती कमी-जास्त होणे.
आजार होण्याची कारणे
GBS चा नेमका कारण अद्याप अज्ञात आहे, पण खालील गोष्टींमुळे याचा धोका वाढतो:
- व्हायरल किंवा बॅक्टेरियल संसर्ग (जसे की फ्लू, कॅम्पिलोबॅक्टर).
- काही दुर्मीळ प्रकरणांत लसीकरणानंतर हा आजार दिसतो.
- प्रतिकारशक्तीच्या चुकीच्या प्रतिसादामुळे मज्जातंतूंवर हल्ला होतो.
उपचार
- इम्युनोग्लोब्युलिन थेरपी (IVIG): प्रतिकारशक्ती नियंत्रित करण्यासाठी.
- प्लाझ्मा एक्सचेंज (Plasmapheresis): शरीरातील हानिकारक अँटीबॉडी काढण्यासाठी.
- फिजिओथेरपी: पुनर्वसनासाठी.
- गंभीर प्रकरणांत ICU (अतिदक्षता विभाग) मध्ये उपचार आवश्यक.
प्रतिबंधात्मक उपाय
- संसर्ग टाळण्यासाठी चांगल्या स्वच्छतेच्या सवयी अंगीकारा.
- फ्लू किंवा इतर व्हायरल संसर्गाचे योग्य वेळी उपचार करा.
- लसीकरणानंतर कोणतेही असामान्य लक्षण दिसल्यास त्वरित डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.
- संतुलित आहार आणि नियमित व्यायामाने प्रतिकारशक्ती मजबूत ठेवा.
आरोग्य विभागाचे प्रयत्न
- संशयित रुग्णांच्या तपासणीसाठी आणि जागरूकता निर्माण करण्यासाठी विशेष पथके कार्यरत आहेत.
- रुग्णालयांना सतर्क राहण्याचे निर्देश.
- संसर्गित भागात प्रतिबंधात्मक उपाय आणि सतर्कता मोहिम राबवली जात आहे.